Wie googelt op voorrang eigen bewoners op nieuwbouwwoningen, krijgt diverse artikelen van gemeenten die dit willen doorvoeren in hun beleid. Niet zo gek gezien de huidige woningmarkt. Vooral voor starters is het ontzettend moeilijk om op dit moment nog een woning te kopen met een gemiddelde woningprijs van â¬387.000,00 in 2021. Bij bijna 70 van de 352 gemeenten in Nederland, lag de koopsom in 2021 meer dan 20% hoger ten aanzien van 2020. (Bron CBS)
Vooral in de wat kleinere dorpen en provincies buiten de Randstad is het voor starters moeilijk om ertussen te komen. Mensen uit de Randstad die al een woning verkocht hebben, kunnen met hun overwaarde flink overbieden op huizen buiten de randstad, waardoor het voor starters uit de regio bijna onmogelijk is om een betaalbare woning te bemachtigen.
Wijziging Huisvestingswet
De wens van veel gemeentes is daarom eigen inwoners voorrang geven bij het toewijzen van nieuwbouwwoningen. Het kabinet komt tegemoet aan deze wens door een wijziging van de Huisvestingswet, waardoor gemeenten straks 30% van de koopwoningen tot 355.000 (NHG-grens 2022) mogen toewijzen aan eigen inwoners.
Voorrang geven aan eigen inwoners op een nieuwbouwwoning wordt al wel toegepast bij de ontwikkeling van nieuwe woningen door een projectontwikkelaar. Gemeenten kunnen afspraken maken in een overeenkomst over grondexploitatie met grondeigenaren/ontwikkelaars over het realiseren van woningbouw. De projectontwikkelaar moet deze voorwaarden vervolgens doorvoeren in de verkoop van de woningen. Omdat een projectontwikkelaar een privaatrechtelijke partij is, staat het hem juridisch gezien vrij om deze voorwaarden te stellen bij het toewijzen van woningen.
Voorrang huurwoningen
Ongeveer de helft van de gemeentes heeft al een huisvestingsverordening met regels die betrekking hebben tot het toewijzen van huurwoningen. Op dit moment is het voor gemeenten al mogelijk om 25% van de vrijkomende sociale huurwoningen toe te wijzen aan woningzoekenden met regionale of lokale binding.
De wetwijziging wordt naar verwachting in de loop van 2022 aangenomen.