Duurzame gronduitgifte binnen gemeenten tegen hittestress

Steden en omliggende gebieden blijven zich ontwikkelen en doorgroeien, daarom wordt begroeid oppervlak voor een groot deel vervangen door verharding in de vorm van straten, pleinen, parkeerplaatsen en gebouwen. Uit verschillende onderzoeken blijkt dat de verharde gebieden in steden tijdens warme zomerse dagen een stuk warmer worden dan het landelijk gebied. Dit fenomeen wordt ook wel een ‘Urban Heat Island’[1] of hittestress genoemd. Deze temperatuurstijging in de stad kan zomers zelfs oplopen tot wel 10°C ten opzichte van het platteland. Hittestress heeft verschillende nadelige gevolgen. Zo leidt hittestress tot oversterfte en heeft dit een slechte invloed op de waterkwaliteit. De watertemperatuur heeft invloed op alle processen in het water. De ongewenste algenpopulatie neemt door de opwarming toe en kan leiden tot vissterfte en botulisme.[2] Dat het verminderen van hittestress prioriteit zou moeten hebben is duidelijk. Door middel van het hanteren van een duurzame gronduitgifte zijn hier goede stappen in te maken.

Mogelijkheden verlagen hittestress

De meest effectieve maatregel om hittestress te verlagen is het percentueel beperken van verhardingen. Groene niet verharde oppervlakken hebben naast het beperken van opwarming ook voordelen met betrekking tot de wateropgave en verhogen de potenties met betrekking tot biodiversiteit en leefkwaliteit. Het beschaduwen van verharde oppervlakken door de aanplant van bomen op parkeerplaatsen en langs verkeerswegen houdt de oppervlaktetemperaturen en gevoelstemperatuur lager.[3] Om dit vanuit gronduitgifte te bewerkstelligen kunnen er een aantal dingen worden ondernomen. Het gronduitgiftebeleid kan worden geactualiseerd, in nieuwe overeenkomsten kunnen bepalingen opgenomen worden, bestaande overeenkomsten kunnen geactualiseerd worden en groene burgerinitiatieven kunnen worden gestimuleerd.

Actualiseren gronduitgiftebeleid

Het actualiseren van het gronduitgiftebeleid, en aanvullend het snippergroenbeleid, is een goed begin om met verlaging van hittestress aan de slag te gaan. In het beleidsstuk kunt u voorwaarden stellen voor de toekomstige verkoop van gronden. U kan hier denken aan het niet verkopen van gronden waar bomen op staan of die een bepaalde ecologische waarde bezitten. Een voorwaarde die vaak al in het beleid staat is het niet verkopen van gronden die deel uitmaken van de hoofdgroenstructuur. Aangezien het behoud en toevoegen van groen hierin het belangrijkst is, kan het geen kwaad om na te denken over het (beleidsmatig) vergroten van de hoofdgroenstructuur.

Voorwaarden in overeenkomsten

Met name in nieuw te sluiten verhuurovereenkomsten en (aanvullende) erfpachtovereenkomsten zijn goede voorwaarden te stellen om hittestress tegen te gaan. Daarover leest u hier een uitgebreid artikel. Ook bij lopende bestaande overeenkomsten kunnen de voorwaarden verduurzaamd worden bij actualisatie. Uiteraard moet de overeenkomst hier wel de mogelijk toe bieden. Als de grond bij de grondgebruiker al geruime tijd in gebruik is, is het verstandig om eerst in gesprek te gaan met de gebruiker. Duurzame gronduitgifte kan namelijk ook voordelen bieden voor de gebruiker. Mogelijk heeft de gebruiker zijn of haar eigen ideeën bij verduurzaming van het grondgebruik. Een goede dialoog leidt vaak tot meer begrip en creatieve uitkomsten.

Groene burgerinitiatieven

Veel gemeenten bieden bewoners in een bepaalde vorm de mogelijkheid tot groenparticipatie. Het stimuleren van deze groene burgerinitiatieven is een erg goed instrument om hittestress te verminderen. Participatie kan bijvoorbeeld bestaan uit het onderhoud en beheer van groen in de buurt, het stimuleren van moestuinen die leveren aan voedselbank, het onderhouden of in overleg aanleggen van tiny forests en voedselbossen. In de onderliggende bruikleen- of participatieovereenkomst kunt u vervolgens voorwaarden stellen om de klimaatdoelen van jouw gemeente te bereiken.

Hulp nodig bij het bereiken van jouw klimaatdoelen? Wij ondersteunen u graag bij het actualiseren of schrijven van grondbeleid, en adviseren over overeenkomsten met klimaatadaptieve verplichtingen.  Neem contact met ons op door te mailen naar info@metafoorvastgoed.nl of te bellen naar 088 – 00 66 100. Of dien uw vraag in via de adviesdesk.

 

[1] EPA (Environmental Protection Agency); Reducing Urban Heat Islands – Compendium of Strategies; United States Environmental Protection Agency, 2008.

[2] Maud M.T.E., Huynen & Arnold J.H. van Vliet; Klimaatverandering en Gezondheid in Nederland; Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde, 153:A1515, 2009.

[3] Hitte | Groenblauwe netwerken (urbangreenbluegrids.com)

Jouw partner in vastgoedadvies

Deel :

Nieuwsbrief

Schrijf u nu in voor onze nieuwsbrief om op de hoogte te blijven van alle ontwikkelingen binnen Metafoor Vastgoed.

Neem contact op

Telefoonnummer

088 006 6100

E-mailadres

info@metafoorvastgoed.nl